Quyết định 36/2025/QĐ-TTg: Bước điều chỉnh quan trọng trong hệ thống ngành nghề kinh doanh tại Việt Nam
Việc ban hành Quyết định 36/2025/QĐ-TTg đánh dấu bước điều chỉnh quan trọng trong hệ thống ngành nghề kinh doanh tại Việt Nam, nhằm phản ánh đúng bức tranh phát triển nhanh của nền kinh tế hiện đại. Trong bối cảnh các mô hình kinh doanh số, dịch vụ sáng tạo và lĩnh vực kinh tế xanh liên tục mở rộng, yêu cầu cập nhật một hệ thống ngành đồng bộ, rõ ràng và phù hợp với chuẩn quốc tế trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Quyết định mới không chỉ mang ý nghĩa kỹ thuật đối với thống kê quốc gia, mà còn tạo khuôn khổ chuẩn hóa cho hoạt động đăng ký, quản lý và định hướng chiến lược của doanh nghiệp. Bài viết phân tích vai trò, tác động và những thay đổi nổi bật mà Quyết định 36/2025/QĐ-TTg mang lại cho môi trường kinh doanh trong giai đoạn mới.
Bối cảnh ban hành
Ngày 29/9/2025, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 36/2025/QĐ-TTg về Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam – thay thế hoàn toàn Quyết định 27/2018/QĐ-TTg.
Văn bản có hiệu lực từ ngày 15/11/2025, được xem là bản cập nhật lớn nhất trong 7 năm qua nhằm đáp ứng sự thay đổi mạnh mẽ của nền kinh tế số, chuỗi giá trị toàn cầu và các mô hình kinh doanh mới (AI, fintech, logistics công nghệ, năng lượng tái tạo, kinh tế xanh…).
Mặc dù là văn bản phân loại ngành kinh tế phục vụ thống kê, nhưng Quyết định 36/2025/QĐ-TTg lại ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động đăng ký ngành nghề kinh doanh của doanh nghiệp, bởi cơ quan đăng ký kinh doanh và cơ quan thống kê đều căn cứ trên hệ thống này để đối chiếu mã ngành.
Cấu trúc hệ thống ngành kinh tế mới
Hệ thống ngành kinh tế theo Quyết định 36/2025 gồm 5 cấp:
| Cấp độ | Nội dung | Số lượng ngành |
| Cấp 1 | Ngành lớn | 22 |
| Cấp 2 | Ngành chính | 87 |
| Cấp 2 | Ngành trung gian | 259 |
| Cấp 4 | Ngành chi tiết | 495 |
| Cấp 5 | Ngành cụ thể | 743 |
So với hệ thống cũ năm 2018, bản mới bổ sung 44 ngành ở cấp 5 và điều chỉnh, tách, gộp khoảng 60 ngành khác, phản ánh xu hướng hội nhập và số hóa trong nhiều lĩnh vực.
Tiêu chí xác định ngành kinh tế
Ba tiêu chí nền tảng được xác định theo thứ tự ưu tiên:
1. Quy trình sản xuất của hoạt động kinh tế;
2. Nguyên liệu đầu vào của hoạt động;
3. Đặc điểm sản phẩm đầu ra.
Cách tiếp cận này giúp các cơ quan thống kê và doanh nghiệp phân biệt rạch ròi giữa các ngành có sản phẩm tương tự nhưng khác quy trình hoặc đầu vào, ví dụ: sản xuất pin truyền thống vs pin năng lượng mặt trời; hay dịch vụ vận tải truyền thống vs nền tảng số kết nối vận tải.
Những thay đổi đáng chú ý so với Quyết định 27/2018/QĐ-TTg
Cập nhật nhóm ngành mới nổi
Hệ thống mới ghi nhận các lĩnh vực kinh tế xanh, số và sáng tạo như:
– Hoạt động trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (Big Data);
– Dịch vụ nền tảng số, blockchain, công nghệ tài chính (fintech);
– Kinh tế tuần hoàn, tái chế, xử lý rác thải thông minh;
– Năng lượng tái tạo và công nghệ lưu trữ năng lượng;
– Thương mại điện tử xuyên biên giới.
Những mã ngành này trước đây chưa có hoặc chưa rõ ràng, khiến nhiều doanh nghiệp công nghệ gặp khó khi đăng ký kinh doanh.
Rà soát, gộp hoặc tách nhóm ngành truyền thống
Một số ngành sản xuất, nông nghiệp, logistics và tài chính được tái cấu trúc để phù hợp chuẩn quốc tế (ISIC Rev. 4).
Ví dụ:
– Ngành “Bưu chính và chuyển phát” tách riêng với “Vận tải hàng hóa”;
– Ngành “Kinh doanh bất động sản” được phân nhóm theo mục đích (thương mại, công nghiệp, dân cư, cho thuê vs tự phát triển);
– Dịch vụ tài chính tách thành “Ngân hàng”, “Tài chính vi mô”, “Công nghệ tài chính”.
Tác động đến việc đăng ký ngành nghề kinh doanh
Doanh nghiệp khi đăng ký mới hoặc thay đổi ngành nghề sau 15/11/2025 sẽ có những thay đổi đáng kể như sau:
– Phải sử dụng mã ngành theo Quyết định 36/2025;
– Nếu ngành cũ không còn trong danh mục, cần chọn ngành tương đương hoặc gần nhất;
– Một số ngành mới (AI, blockchain, năng lượng tái tạo…) lần đầu được chính thức hóa, mở cơ hội cho doanh nghiệp công nghệ hợp pháp hóa hoạt động.
Cơ quan đăng ký kinh doanh sẽ cập nhật dữ liệu hệ thống quốc gia theo danh mục mới, đảm bảo thống nhất trên toàn quốc.
Tác động đối với doanh nghiệp
Đối với Doanh nghiệp mới thành lập
Phải đối chiếu và lựa chọn mã ngành theo Quyết định 36/2025.
Điều này giúp doanh nghiệp tránh rủi ro “mã ngành không tồn tại” trong giấy phép, nhất là với các ngành chịu điều kiện (logistics, môi giới, đầu tư, giáo dục…).
Đối với Doanh nghiệp đang hoạt động
– Không bắt buộc cập nhật ngay, nhưng khuyến khích rà soát và điều chỉnh mã ngành khi có sự thay đổi đăng ký kinh doanh hoặc xin giấy phép con.
– Một số ngành có thể thay đổi mã hoặc tên (ví dụ: ngành 6201 – lập trình máy tính → mã 62010), cần lưu ý khi khai báo thuế hoặc lập hồ sơ vay vốn, đầu tư.
Đối với Doanh nghiệp có yếu tố nước ngoài
Các nhà đầu tư nước ngoài, khi lập hồ sơ IRC & ERC (Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và doanh nghiệp), phải sử dụng danh mục mã ngành mới, để thuận tiện đối chiếu với biểu cam kết WTO và các hiệp định đầu tư.
Phân biệt “ngành kinh tế” và “ngành nghề kinh doanh”
Đây là điểm dễ nhầm lẫn:
| Tiêu chí | Hệ thống ngành kinh tế (QĐ 36/2025) | Ngành nghề kinh doanh(Luật Doanh nghiệp |
| Mục địch | Phụ vụ thống kê, hoạch định chính sách | Phục vụ đăng ký và quản lý doanh nghiệp |
| Cơ quan ban hành | Thủ tướng Chính phủ | Bộ kế hoạch và Đầu tư (dưới luật) |
| Hệ quả pháp lý | Không cấp phép trực tiếp | Là căn cứ cấp/thu hồi giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp |
| Mối liên hệ | Doanh nghiệp chọn mã ngành kinh doanh theo danh mục ngành kinh tế tương ứng |
Như vậy, ngành nghề kinh doanh của doanh nghiệp phải “nằm trong” danh mục ngành kinh tế quốc gia – nếu không, cơ quan đăng ký có thể yêu cầu điều chỉnh hoặc từ chối hồ sơ.
Khuyến nghị cho doanh nghiệp trước sự thay đổi của pháp luật
1. Rà soát toàn bộ danh mục ngành nghề hiện có và đối chiếu với Quyết định 36/2025;
2. Chuẩn hóa mã ngành khi nộp hồ sơ thay đổi nội dung đăng ký kinh doanh;
3. Tham khảo tư vấn pháp lý để xác định ngành tương ứng nếu hoạt động nằm trong lĩnh vực mới (AI, Fintech, E-commerce, Data Processing…);
4. Cập nhật hồ sơ đầu tư (IRC, ERC, giấy phép con) để đảm bảo tính thống nhất;
5. Theo dõi hướng dẫn của Bộ Kế hoạch & Đầu tư – dự kiến sẽ ban hành thông tư hướng dẫn kỹ thuật chuyển đổi mã ngành vào cuối 2025.
Quyết định 36/2025/QĐ-TTg không chỉ là một bản cập nhật kỹ thuật của cơ quan thống kê, mà là bước điều chỉnh quan throng trong quản lý hoạt động kinh doanh tại Việt Nam.
Việc chuẩn hóa mã ngành, bổ sung lĩnh vực mới và tái cấu trúc nhóm ngành truyền thống giúp Việt Nam phù hợp hơn với chuẩn quốc tế (ISIC Rev. 4); Tạo điều kiện cho các mô hình kinh tế số phát triển hợp pháp; đồng thời giúp cơ quan quản lý nắm bắt và định hướng chiến lược phát triển từng ngành.
Dịch vụ hỗ trợ của La Défense
Với kinh nghiệm tư vấn pháp lý cho hàng trăm doanh nghiệp trong và ngoài nước, La Défense cung cấp dịch vụ:
– Rà soát & chuẩn hóa mã ngành nghề kinh doanh theo Quyết định 36/2025;
– Tư vấn đăng ký ngành nghề mới (AI, fintech, thương mại điện tử, năng lượng tái tạo…);
– Hỗ trợ cập nhật giấy phép đầu tư và giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp;
– Đại diện doanh nghiệp làm việc với Sở Kế hoạch & Đầu tư.
Liên hệ với chúng tôi để được tư vấn cụ thể cho từng trường hợp.
📩 office@ladefense.vn | 🌐 www.ladefense.vn
Xem thêm:
