Chấm dứt hoạt động dự án đầu tư nước ngoài tại Việt Nam
Chấm dứt hoạt động dự án đầu tư nước ngoài tại Việt Nam là vấn đề được nhiều doanh nghiệp FDI quan tâm trong bối cảnh môi trường đầu tư liên tục thay đổi. Khi không còn đáp ứng được mục tiêu kinh doanh, dự án hết thời hạn hoạt động, hoặc theo yêu cầu quản lý của Nhà nước, nhà đầu tư cần thực hiện thủ tục chấm dứt dự án theo đúng quy định pháp luật.
Với vai trò là một luật sư có kinh nghiệm lâu năm trong tư vấn đầu tư, chúng tôi nhận thấy việc chấm dứt dự án không đơn thuần là thủ tục hành chính, mà còn liên quan đến nghĩa vụ tài chính, lao động, hợp đồng thương mại, xử lý tài sản… Nếu không xử lý đúng quy định, nhà đầu tư có thể gặp rủi ro pháp lý, phát sinh tranh chấp hoặc ảnh hưởng đến uy tín khi rút vốn khỏi Việt Nam.
Cơ sở pháp lý về chấm dứt hoạt động dự án đầu tư nước ngoài
Nhà đầu tư cần nắm rõ các quy định pháp luật điều chỉnh:
– Luật Đầu tư 2020;
– Nghị định 31/2021/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Đầu tư;
– Luật Doanh nghiệp 2020;
– Luật Quản lý thuế, Luật Lao động, Luật Đất đai và các văn bản liên quan;
– Các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên (trong trường hợp dự án có yếu tố hiệp định đầu tư).
Các trường hợp chấm dứt hoạt động dự án đầu tư
Chấm dứt theo quyết định của nhà đầu tư
– Nhà đầu tư không muốn tiếp tục thực hiện dự án;
– Nhà đầu tư giải thể doanh nghiệp;
– Thoái vốn, chuyển nhượng toàn bộ dự án cho đối tác khác.
Chấm dứt theo quyết định của cơ quan nhà nước
– Dự án hết thời hạn hoạt động mà không được gia hạn;
– Không triển khai hoặc chậm tiến độ sau 12 tháng mà không có lý do chính đáng;
– Nhà đầu tư vi phạm pháp luật nghiêm trọng;
– Vì lý do quốc phòng, an ninh, lợi ích quốc gia, môi trường.
Chấm dứt do không đáp ứng điều kiện hoạt động
Ví dụ: dự án thuộc lĩnh vực có điều kiện nhưng không còn duy trì được giấy phép chuyên ngành (chứng chỉ môi trường, an toàn, y tế, tài chính…).
Trình tự, thủ tục chấm dứt hoạt động dự án đầu tư
Thông báo chấm dứt dự án
Nhà đầu tư nộp văn bản thông báo chấm dứt dự án kèm hồ sơ đến Cơ quan đăng ký đầu tư (Sở Kế hoạch và Đầu tư hoặc Ban quản lý khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao).
Hồ sơ cần chuẩn bị
– Văn bản đề nghị chấm dứt dự án;
– Quyết định chấm dứt hoạt động của nhà đầu tư hoặc cơ quan có thẩm quyền;
– Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư bản gốc;
– Báo cáo thanh lý dự án, xử lý tài sản và nghĩa vụ liên quan;
– Giấy xác nhận đã hoàn thành nghĩa vụ thuế, tài chính, bảo hiểm xã hội.
Thời hạn xử lý
Trong vòng 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, cơ quan đăng ký đầu tư sẽ cập nhật tình trạng chấm dứt dự án vào hệ thống và thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư.
Các nghĩa vụ pháp lý khi chấm dứt dự án đầu tư
Nghĩa vụ tài chính
– Hoàn tất việc nộp thuế TNDN, VAT, thuế nhập khẩu, thuế nhà thầu (nếu còn nợ);
– Thanh toán tiền thuê đất, phí sử dụng hạ tầng, phí môi trường.
Nghĩa vụ với người lao động
– Thực hiện thanh lý hợp đồng lao động, chi trả lương, trợ cấp thôi việc, bảo hiểm xã hội;
– Thông báo cho cơ quan quản lý lao động địa phương.
Nghĩa vụ về hợp đồng thương mại
– Thanh toán các khoản nợ đối với đối tác, nhà cung cấp;
– Giải quyết tranh chấp hợp đồng (nếu có) trước khi rút khỏi Việt Nam.
Xử lý tài sản dự án
– Nhà đầu tư có quyền chuyển nhượng, bán, hoặc xuất khẩu máy móc, thiết bị;
– Việc xử lý tài sản phải tuân thủ quy định về hải quan, thuế và ngoại hối.
Rủi ro pháp lý khi chấm dứt hoạt động dự án
Rủi ro về thủ tục hành chính
– Hồ sơ bị trả lại do không đầy đủ hoặc thiếu xác nhận nghĩa vụ tài chính;
– Kéo dài thời gian thanh lý dự án do vướng mắc về đất đai, tài sản gắn liền với đất.
Rủi ro về nghĩa vụ tài chính
– Bị cơ quan thuế kiểm tra, truy thu do kê khai chưa đầy đủ;
– Bị xử phạt vi phạm hành chính nếu chậm quyết toán thuế.
Rủi ro về lao động
– Khiếu nại, tranh chấp lao động do chấm dứt hợp đồng không đúng quy định;
– Trách nhiệm chi trả chế độ bảo hiểm chưa hoàn tất.
Kinh nghiệm thực tiễn khi chấm dứt dự án đầu tư nước ngoài
Từ kinh nghiệm tư vấn cho nhiều doanh nghiệp FDI, chúng tôi khuyến nghị:
– Chuẩn bị sớm kế hoạch thanh lý dự án: xử lý hợp đồng, nhân sự, tài sản trước khi nộp hồ sơ.
– Đối chiếu và chốt nghĩa vụ thuế với cơ quan thuế địa phương.
– Lập báo cáo thanh lý tài sản minh bạch để tránh rủi ro pháp lý sau này.
– Tham vấn luật sư tư vấn đầu tư để đảm bảo hồ sơ hợp lệ, rút ngắn thời gian thủ tục.
Tác động của việc chấm dứt dự án đến nhà đầu tư và môi trường kinh doanh
Với nhà đầu tư: Việc chấm dứt dự án đúng pháp luật giúp đảm bảo quyền lợi, tránh bị ghi nhận “dự án vi phạm” trong hệ thống quản lý, tạo điều kiện thuận lợi nếu muốn quay lại đầu tư tại Việt Nam trong tương lai.
Với môi trường kinh doanh: Cơ chế chấm dứt dự án minh bạch giúp sàng lọc dự án kém hiệu quả, nhường chỗ cho các dự án tiềm năng hơn, nâng cao chất lượng dòng vốn FDI.
Định hướng pháp luật trong thời gian tới
Theo xu hướng cải cách thủ tục hành chính, Việt Nam đang hướng tới:
– Rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ chấm dứt dự án thông qua hệ thống đầu tư trực tuyến quốc gia;
– Quy định rõ hơn về xử lý tài sản, nghĩa vụ tài chính trong Luật Đầu tư sửa đổi và Luật Đất đai 2024;
– Tăng cường bảo vệ quyền lợi người lao động khi doanh nghiệp FDI chấm dứt hoạt động.
Chấm dứt hoạt động dự án đầu tư nước ngoài tại Việt Nam là một quá trình pháp lý phức tạp, đòi hỏi nhà đầu tư phải tuân thủ chặt chẽ các quy định về thuế, lao động, hợp đồng và xử lý tài sản. Thực hiện đúng thủ tục không chỉ giúp doanh nghiệp rút lui an toàn, mà còn bảo đảm uy tín và tạo tiền đề cho những cơ hội hợp tác, tái đầu tư trong tương lai. Với kinh nghiệm tư vấn chuyên sâu trong lĩnh vực đầu tư, Hãng luật La Défense cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp FDI trong mọi bước của quá trình chấm dứt dự án, từ việc chuẩn bị hồ sơ, thanh lý nghĩa vụ tài chính cho đến bảo vệ quyền lợi hợp pháp của nhà đầu tư tại Việt Nam.
Xem thêm:
