Làm nhạc chế hay là việc đặt lời mới cho tác phẩm âm nhạc là hiện tượng đang rất phổ biến trong thực tế thời đại công nghệ số hiện nay. Vậy các ca khúc được chế lời, cover lại và đăng tải tràn lan trên các trang mạng xã hội liệu có phải là hành vi xâm phạm quyền tác giả?
Đọc thêm: Lợi ích khi đăng ký bản quyền tác giả
Đọc thêm: Những lưu ý về quyền tác giả đối với tác phẩm mỹ thuật ứng dụng
Mục lục
Hành vi xâm phạm quyền tác giả
Thế nào là hành xâm vi phạm quyền tác giả?
Theo quy định tại Điều 28, Luật Sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi 2009 hành vi xâm phạm quyền tác giả bao gồm các hành vi như: chiếm đoạt, mạo danh tác giả, sửa chữa, cắt xén, xuyên tạc, làm tác phẩm phái sinh mà không được phép của tác giả,….
Khi đó, chủ thể thực hiện hành vi xâm phạm sẽ phải chịu những chế tài tương ứng theo quy định của pháp luật, trừ trường hợp quy định tại Điều 25, Luật SHTT 2005, sửa đổi 2009 quy định này được xem là quy định về Sử dụng hợp lí tác phẩm.
Khi nào thì được xem là “Sử dụng hợp lí”
“Sử dụng hợp lý” được coi là một ngoại lệ của việc bảo vệ quyền tác giả. Nó cho phép người ta được sử dụng một sản phẩm có bản quyền với một mức độ nhất định mà không phải xin phép tác giả hoặc chủ sở hữu. Mọi hành vi không sử dụng hợp lý được xem là xâm phạm quyền tác giả đối với tác phẩm.
Vấn đề này cũng được quy định tại Điều 25 Luật Sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi 2009 về “Các trường hợp sử dụng tác phẩm đã công bố không phải xin phép, không phải trả tiền nhuận bút, thù lao”
Theo đó, việc sử dụng hợp lý tác phẩm phải đảm bảo theo các nguyên tắc chung của giới hạn quyền tác giả gồm có:
+ Các trường hợp giới hạn quyền tác giả chỉ liên quan đến tác phẩm đã được công bố
+ Không liên quan đến nhóm quyền nhân thân
+ Việc sử dụng tự do tác phẩm không làm phương hại đến việc khai thác bình thường của tác phẩm, không làm ảnh hưởng đến các quyền của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả
+ Phải thông tin về tên tác giả và nguồn gốc xuất xứ của tác phẩm.
Làm nhạc chế có là hành vi xâm phạm quyền tác giả?
Xét đến hành vi làm nhạc chế (đặt lời mới cho tác phẩm âm nhạc) thì hành vi này không phải là hành vi sử dụng hợp lý tác phẩm theo Điều 25 Luật Sở hữu trí tuệ bởi:
Hành vi làm nhạc chế lại có thể sẽ bị xâm phạm quyền tác giả nghiêm trọng tới quyền nhân thân của tác giả đó là “quyền bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm, không cho người khác sửa chữa, cắt xén hoặc xuyên tạc tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả’’. Mỗi bản nhạc, phần lời và nhạc luôn gắn chặt vào nhau, mang cảm hứng trọn vẹn của tác giả và có giá trị thẩm mỹ riêng. Nếu chế lời để xuyên tạc, bóp méo ca khúc đó thì không chỉ vi phạm quyền tác giả mà còn vi phạm nguyên tắc đạo đức, hạ thấp cảm thụ thẩm mỹ âm nhạc.
Thực tế cho thấy, khi đặt lời mới cho tác phẩm người đặt lời hay khán giả cũng chỉ chú ý tới lời nhạc chế chứ ít có sự quan tâm đầy đủ đến thông tin của tác phẩm gốc. Rất hiếm những ca khúc nhạc chế khi được đăng tải có đưa kèm theo đầy đủ thông tin về tác giả hay nguồn gốc xuất xứ của tác phẩm gốc.
Kết luận:
Vì vậy, hành vi làm nhạc chế không được coi là hành vi sử dụng hợp lí tại Điều 25 mà còn bị xem là hành vi xâm phạm quyền tác giả nếu không có sự xin phép và sự đồng ý của tác giả. Chỉ trong trường hợp người chế nhạc đã xin phép và được sự đồng ý của tác giả thì mới được sử dụng nhạc chế.
Tại sao bạn nên sử dụng dịch vụ của chúng tôi?
Là Công ty chuyên về lĩnh vực sở hữu trí tuệ, doanh nghiệp, đầu tư. Chúng tôi tự hào mình là một trong những nhà cung cấp dịch vụ pháp lý hàng đầu Việt Nam.
Với đội ngũ chuyên môn giàu kinh nghiệm, chúng tôi tin rằng mình sẽ làm hài lòng Quý khách bởi chất lượng dịch vụ của mình.
Qua những khâu tuyển chọn chặt chẽ và nghiêm khắc, mỗi một chuyên viên tư vấn pháp lý của chúng tôi đều là những người đã hỗ trợ cho hàng trăm doanh nghiệp lớn nhỏ trên khắp cả nước, đáp ứng được kiến thức chuyên môn cũng như kinh nghiệm thực tế.
Hy vọng rằng với những tư vấn của chúng tôi sẽ giải quyết được những vướng mắc của Quý Khách về Làm nhạc chế có xâm phạm quyền tác giả không?. Nếu còn bất cứ thắc mắc gì liên quan đến sự việc, Quý khách hàng có thể liên hệ với các Luật sư chuyên gia của Công ty TNHH Tư vấn pháp lý LNP.