Luật Đầu tư 2020: Những điểm mới quan trọng

BY Legal Expert

Luật đầu tư năm 2014 đã góp phần xóa bỏ rào cản trong hoạt động đầu tư, kinh doanh không phù hợp với kinh tế thị trường và cam kết hội nhập của Việt Nam tạo ra môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi, minh bạch và bình đẳng. Tuy nhiên, sau 5 năm hành động, Luật đầu tư 2014 đã bộc lộ một số bất kỳ mục tiêu và công thức nào trong quá trình thực thi, do đó Luật đầu tư 61/2020/QH14 được thông tin qua kỳ họp thứ 9 , Quốc hội khóa XIV ngày 17/6/2020 và có hiệu lực từ ngày 01/01/2021 có một số điểm quan trọng mới nhằm giải quyết các chế độ hạn chế, bất kể điều đó.

Phạm vi điều chỉnh, nguyên tắc áp dụng Luật Đầu tư và các luật liên quan đến đầu tư, kinh doanh

Quy tắc đầu tháng 4 năm 2020 đã xác định rõ hơn về phạm vi điều chỉnh và nguyên tắc ứng dụng nhằm giải quyết tình trạng chéo, ổn định, đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất, minh bạch và khả năng thực hiện các quy định quy định hoạt động của Luật đầu tư và các luật liên quan đến đầu tư, kinh doanh, cụ thể như sau:

Trước đây, theo quy định của Luật Đầu tư 2014 thì: “các quy định khác nhau giữa Luật này và luật khác về ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh, ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, trình tự động ,thủ tục đầu tư thì thực hiện theo quy định của Luật này, trừ khi tự động, thủ tục bắt đầu tư kinh doanh theo quy định tại Luật chứng khoán , Luật các tổ chức tín dụng, Luật kinh doanh bảo hiểm và Luật dầu khí cụ “.

Tuy nhiên hiện tại, Luật Đầu tư 2020 đã xác định rõ phạm vi điều chỉnh cũng như nguyên tắc áp dụng Luật đầu tư và các Luật khác có liên quan. Theo đó: “trường hợp có quy định khác nhau giữa Luật đầu tư và luật khác đã bị cấm hoạt động trước ngày Luật đầu tư có hiệu lực thi hành về ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh hoặc ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện thì thực hiện theo quy định của Luật đầu tư. Quy định về tên ngành, nghề bất hợp pháp đầu tư kinh doanh, ngành, nghề nghiệp kinh doanh đầu tư có điều kiện trong luật khác phải thống nhất với Điều 6 và các Phụ lục của Luật đầu tư”

Ngoài ra, để đảm bảo tính thống nhất, Luật Đầu tư 2020 đã sửa đổi, bổ sung một số khái niệm sau: Bổ sung khái niệm “chấp thuận chủ tư”; sửa đổi, bổ sung các khái niệm về “đầu tư kinh doanh”, “ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện”, “điều kiện đầu tư kinh doanh”, “điều kiện tiếp cận thị trường của nhà tư nước bên” “bên ngoài”; sửa đổi khái niệm “ vốn đầu tư ”; Bỏ khái niệm “hợp nhất đầu tư theo biểu thức đối tư”.

Điểm mới về ngành nghề cấm đầu tư, kinh doanh và ngành nghề đầu tư, kinh doanh có điều kiện

1. Chính thức cấm kinh doanh dịch vụ đòi nợ

Hoạt động kinh doanh dịch vụ đòi nợ được quy định tại Nghị định số 104/2007/ND-CP ngày 14/6/2007 là ngành nghề đầu tư, kinh doanh có điều kiện. Tuy nhiên, trong thời gian qua có rất nhiều tổ chức, các cá nhân đã không góp thủ thuật điều kiện đầu tư kinh doanh cũng như quy định của pháp luật liên quan khi kinh doanh dịch vụ Đòi nợ, dẫn đến phát sinh nhiều hệ thống tiêu cực đối với xã hội. Khắc phục tình trạng này, Luật đầu tư năm 2020 đã đưa ngành nghề “kinh doanh dịch vụ đòi nợ” vào danh mục ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh và được quy định tại Khoản 1, Điều 6, Luật đầu tư năm 2020 .

2. Quy định mới về số lượng ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện giảm còn 227 ngành, nghề

Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện trước đây được áp dụng theo quy định tại Luật sửa đổi, bổ sung Điều 6 và Phụ lục 4 Về Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện của Luật đầu tư năm 2014, bao gồm 243 ngành, nghề. Quá trình thực hiện Luật Đầu tư 2014 đã tìm thấy nhiều ngành, nghề trong danh mục chuyên ngành, nghề kinh doanh đầu tư có điều kiện không liên quan trực tiếp hoặc không chứng minh được có ảnh trực tiếp tới các nội dung phòng trong nước, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe cộng đồng.

Trên thực tế, ngoài công việc được quản lý bằng điều kiện kinh doanh đầu tư, một số ngành nghề vẫn được quản lý thông qua các phương thức khác nhau. Các ngành nghề này không cần thiết phải tiếp tục quản lý bằng điều kiện đầu tư kinh doanh để đảm bảo hiệu quả quản lý xuyên nhà nước, tránh chồng chéo. Khắc phục những khó khăn, bất ngờ, kể từ ngày 01/01/2021, số lượng ngành, nghề kinh doanh có điều kiện sẽ được giảm xuống còn 227 ngành nghề theo Danh mục chuyên ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện cấm hành động đính kèm theo Luật đầu tư năm 2020

Công việc này sẽ góp phần nâng cao hiệu quả, quản lý hiệu quả nhà nước đối với ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện. Đồng thời, tạo thuận lợi cho việc gia nhập thị trường của người dân và doanh nghiệp, bảo đảm thực hiện đầy đủ, nhất quán quyền tự động kinh doanh của người dân và doanh nghiệp trong các ngành, nghề mà Luật không cấm hoặc quy định phải có điều kiện. 

3. Quy định rõ hướng dẫn rõ ràng về chuyên ngành, nghề nghiệp và điều kiện tiếp theo dành cho nhà tư vấn nước ngoài

Danh mục ngành, nghề giới hạn tiếp cận trường dành cho nhà tư vấn nước ngoài, bao gồm:

  • Ngành, nghề chưa được tiếp cận trường
  • Ngành, nghề tiếp theo có điều kiện
  • Ngoài 2 nhóm lớn,nghề này, nhà tư vấn nước ngoài được áp dụng điều kiện cận thị trường như quy định đối với nhà tư vấn trong nước.

Điều kiện tiếp cận trường đối với nhà tư vấn nước ngoài định nghĩa tại Danh mục chuyên ngành, nghề nghiệp hạn chế tiếp cận trường đối với nhà tư vấn nước ngoài bao gồm 6 nội dung: Tỷ lệ sở hữu vốn điều lệ của nhà tư tư nước ngoài trong tổ chức kinh tế; Đầu tư thức; Phạm vi hoạt động đầu tư; Năng lực của nhà đầu tư; Đối tác tham gia thực hiện hoạt động đầu tư; Điều kiện khác theo quy định luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, nghị định của Chính phủ và điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành thành thành viên.

Quy định việc thực hiện các ưu đãi chính, hỗ trợ đầu tư

  • Bổ sung nhiều chuyên ngành, nghề ưu đãi đầu tư hơn bao gồm: Giáo dục đại học; Sản xuất các sản phẩm hình thành từ kết quả khoa học và công nghệ theo quy định của pháp luật về khoa học và công nghệ; Sản phẩm sản xuất thuộc Danh mục sản phẩm công nghiệp hỗ trợ ưu tiên phát triển; Bảo quản thuốc, sản xuất trang thiết bị y tế; Sản xuất hàng hóa, cung cấp dịch vụ tạo ra hoặc tham gia chuỗi giá trị, cụm liên kết chuyên ngành lớn. 
  • Bổ sung thêm các hình thức ưu đãi đầu tư bao gồm: Ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, miễn thuế, giảm thuế và các ưu đãi khác theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp ; Miễn thuế nhập khẩu; Miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, thuế sử dụng đất…
  • Bổ sung chính sách ưu đãi và hỗ trợ đầu tư đặc biệt tại điều 20 cho các đối tượng sau: Dự án đầu tư thành lập mới, các trung tâm đổi mới sáng tạo, trung tâm nghiên cứu và phát triển có tổng vốn đầu tư từ 3.000 tỷ đồng trở lên; trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia được thành lập theo quyết định của phủ Thủ tướng Chính phủ; Dự án đầu tư thuộc ngành, nghề đặc biệt ưu đãi đầu tư có quy mô vốn đầu tư từ 30.000 tỷ đồng trở lên.
  • Bổ sung nhiều đối tượng được hưởng ưu đãi đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư 2014

Cải thiện cách thủ tục đầu tư, nâng cao hiệu quả, hiệu quả quản lý nhà nước đối với hoạt động đầu tư, kinh doanh

  1. Luật đầu tư năm 2020 đã hoàn thiện các quy định về thủ tục chấp nhận chủ tài khoản đầu tư theo hướng dẫn: bổ sung quy định để làm rõ nguyên tắc, điều kiện áp dụng từng hình thức lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án án có sử dụng đất, bao gồm: đấu giá quyền sử dụng đất theo pháp luật đất đai; đấu giá thuốc thuốc lựa chọn nhà tư thực hiện dự án đầu tư theo quy định của luật pháp thầu; chấp nhận tài khoản đầu tư theo Luật đầu tư. Đồng thời, sửa đổi thủ tục thẩm định dự án đầu tư thẩm quyền chấp nhận chủ tài khoản đầu tư của Thủ tướng Chính phủ, Quốc hội theo hướng đơn giản hóa thủ tục lấy ý kiến ​​​​thẩm định của Bộ, cơ quan liên quan, xóa thủ tục trùng lặp 02 bước lấy ý kiến.
  2. Sửa đổi, bổ sung một số quy định cố gắng giải quyết khó khăn, tạo thuận lợi cho việc phát triển khai dự án đầu tư
  3. Hoàn thiện các quy định về thủ tục thực hiện hoạt động đầu tư của nhà tư vấn nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài
  4. Luật đầu tháng 4 năm 2020 đã sửa đổi, bổ sung một số quy định nâng cao chất lượng, hiệu quả quản lý dự án đầu tư, đảm bảo an ninh, phòng quốc gia, môi trường

Quy định về quản lý hoạt động đầu tư từ Việt Nam ra nước ngoài

Theo quy định mới của Luật đầu tư năm 2020, kể từ ngày 01/01/2021 các nhà đầu tư Việt Nam khi bắt đầu tháng tư, kinh doanh ra nước ngoài không được đầu tư, kinh doanh các ngành nghề sau: (i) Ngành ,nghề nghiệp,nghề nghiệp quy định kinh doanh đầu tư tại Điều 6 của Luật này và các điều ước quốc tế có liên quan; (ii) Ngành, nghề có công nghệ, sản phẩm thuộc tính bị cấm xuất khẩu theo quy định của pháp luật về quản lý ngoại thương; (iii) Ngành, nghề bị cấm kinh doanh đầu tư theo quy định của pháp luật tiếp nhận đầu tư. Luật đầu tư cũng bổ sung quy định về ngành, nghề đầu tư ra nước ngoài có điều kiện, gồm các ngành, nghề: ngân hàng; bảo hiểm; chứng thực; báo chí, phát thanh, truyền hình; và bất động sản kinh doanh.

Ven bờ, Luật đầu tư năm 2020 đã sửa đổi Khoản 1 Điều 66 của Luật đầu tư năm 2014 để cho phép nhà tư được giữ lại lợi nhuận thu từ đầu tư ở nước ngoài để tái đầu tư trong 3 trường hợp hợp: Tiếp Tiếp góp vốn tư vấn ở nước ngoài trong trường hợp chưa đủ vốn theo đăng ký; Tăng vốn đầu tư ra nước ngoài; Thực hiện dự án đầu tư mới ở nước ngoài. Những quy định mới này của Luật đầu tư năm 2020 sẽ đảm bảo tính minh bạch trong chính sách về đầu tư ra nước ngoài, nhà giúp đầu tư Việt Nam tiếp cận thị trường nước ngoài một cách thuận lợi hơn. Đồng thời, đây cũng là cơ sở lý thuyết cho việc thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước đối với một số ngành, nghề bất hợp pháp và ngành nghề đầu tư ra nước ngoài có điều kiện góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với hoạt động đầu tư ra nước ngoài.

Xem thêm: